پاسخ به سوالات مربوط به لعن و نتيجه گيري از آيات و روايات:
در اين قسمت از مقاله به بررسی نتايجی که از روايات اهل سنت به دست می‌آيد پرداخته و چهار سوال مهم كه در كتب و مقالات اهل سنت ، در مورد لعن مطرح شده است ، پاسخ مي‌گوييم :
1- آيا براي ما جايز است كسي را كه خدا يا رسول خدا (ص) لعنت فرموده است ، لعنت كنيم ؟ يا اين كار تنها براي خدا و حضرت جايز بوده است ؟
2- اگر لعن نكنيم ، ما را به جهنم نمي‌برند ، اما اگر لعن كنيم شايد به جهنم برويم
3- آيا لعن ، تنها به صورت غير مستقيم ، و به صورت لعن صاحبان صفات ناپسند جايز است و در غير اين صورت حرام ؟
4- آيا رواياتي كه مي‌گويد «اگر رسول خدا (ص) كسي را لعنت كرده باشند ، و او مستحق لعن نباشد ، اين لعن ، تبديل به رحمت براي او مي‌شود» صحيح است؟
4- آيا اگر كسي مورد لعن قرار گيرد فرشتگان از او دفاع مي‌كنند ؟
1- آيا برای ما جايز است کسی را که رسول خدا (صلى الله عليه وآله) لعنت کرده است ، لعنت کنيم؟
گروهي از اهل سنت ادعا می‌کنند ، که اگر خداوند يا رسول خدا (صلى الله عليه وآله) کسی را لعنت کرده باشد، مردم حق لعنت وی را ندارند ؛ زيرا شايد جواز اين لعنت فقط مخصوص خدا و رسول خدا (صلى الله عليه وآله) باشد . و در توجيه اين مدعي مي‌گويند :
به عنوان مثال وقتي پادشاهي يكي از وزراي خويش را دشنام مي‌دهد ، دليل نمي‌شود كه غلامان نيز او را دشنام دهند !
پاسخ:
1- لعن مردم به معنی درخواست لعنت توسط خداوند است .
همانطور که در ترجمه معنی لعن گذشت ، معنای لعن همان طلب دوري از رحمت خداست ؛ يعنی لعنت كننده از خدا می‌خواهد كه شخص لعنت شده را از رحمت خود دور نمايد ؛ و با عبارت «اللهم العن فلاناً» و يا «لعنه الله» يا «لعنة الله عليه» در واقع ، همان دوري از رحمت خداوند را براي او طلب مي‌كند .
بنا بر اين ، اين اشكال تنها در زماني قابل بررسي است كه شخص به ديگري دشنام دهد ؛ يعني به عنوان مثال چنين اشكال شود كه اگر سلطان به وزير خود دشنام دهد ، شايد براي ديگران مجاز نباشد كه به او دشنام دهند ؛ اما آنچه ما در مورد جواز آن در اين مقاله سخن مي‌گوييم ، لعن است و نه سب !
پس با توجه به معني لعن ، اين اشكال صحت ندارد !
2- طلب لعنت همه مردم ، براي گروهي از گناهكاران در قرآن و سنت نبوي :
در مواردی از قرآن و سنت به جواز لعن توسط غير خدا ، تصريح شده است . مانند آيه : «وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ» و يا آيه: «لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ» كه نشانگر مشروعيت لعن توسط غير خداوند است.
خداوند متعال مي‌فرمايد:
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِنْ بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ
سوره بقره آيه 159
کسانی که نشانه های روشن و رهنمودی را که فرستاديم بعد از آنکه برای مردم در کتاب توضيح داده ايم نهفته می دارند ، آنان را خدا لعنت کرده و لعنت‌کنندگان لعنتشان کنند .
و در آيه ديگر مي‌فرمايد:
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ
سوره بقره آيه 161
کسانی که کافر شدند و در حال کفر مردند لعنت خدا و فرشتگان و تمام مردم بر آنان باد.
و همچنين در قرآن كريم آمده است :
وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ * أُولَئِكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ
سوره آل عمران آيات86 و 87.
و خداوند قوم بيدادگر را هدايت نمی‌کند ؛ آنان سزايشان اين است که لعنت خدا و فرشتگان و مردم همگی بر آنان است .
همچنين در صحيح بخاري از رسول خدا (صلى الله عليه وآله) روايت مي‌كند كه فرمودند :
فمن أحدث فيها حدثا أو آوى محدثا فعليه لعنة الله والملائكة والناس أجمعين ... ومن والى قوما بغير إذن مواليه فعليه لعنة الله والملائكة والناس أجمعين... فمن أخفر مسلما فعليه لعنة الله والملائكة والناس أجمعين... .
صحيح البخاري ج6 ص2482 ش 6374 كتاب الفرائض باب إثم من تبرأ من مواليه
کسی که در مدينه بدعت گذارد و يا بدعت‌گذار را پناه دهد پس لعنت خدا و ملائکه و همه مردمان بر او باد ؛
وکسی که از بدون اجازه مولای خويش ، مولای ديگری بگيرد لعنت خدا و ملائکه و همه مردمان بر او باد
اگر کسی ذمه (پناه دادن به اهل كتاب) يکی از مسلمانان را بشکند لعنت خدا و ملائکه و همه مردمان بر او باد.
مسلم نيز در صحيح خويش از رسول خدا (صلى الله عليه وآله) روايت مي‌كند كه فرمودند :
وَمَنْ ادَّعَى إلى غَيْرِ أبيه أو انْتَمَى إلى غَيْرِ مَوَالِيهِ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ .
صحيح مسلم ج 2 ص 994 ش 1370 كتاب الحج باب فضل المدينة
کسی که خود را فرزند غير پدر خويش نشان دهد و کسی که خود را غلام کسی غير از مولای خويش معرفی کند لعنت خداوند وملائکه و همه مردمان بر او باد .
حاكم نيشابوري نيز از رسول خدا (صلى الله عليه وآله) روايت مي‌كند كه فرمودند :
من سل سخيمته على طريق عامر من طرق المسلمين فعليه لعنة الله والملائكة والناس أجمعين
المستدرك على الصحيحين ج 1 ص 296 ش 665 کتاب الطهارة (البانی در السلسلة الضعيفة ش 5151 اين روايت را ضعيف می داند)
کسی که مدفوع خويش را در راه پر رفت و آمد مسلمانان رها سازد پس لعنت خدا و ملائکه و همه مردمان بر او باد .
متقي هندي نيز در كنزالعمال از حضرت روايت مي‌كند كه فرمودند :
ألا لعنة الله والملائكة والناس أجمعين على من انتقص شيئا من حقي ، وعلى من أبى عترتي...
كنز العمال ج 16 ص42 ش 44057
(رسول خدا (صلى الله عليه وآله) فرمودند : لعنت خدا و ملائکه و همه مردمان بر کسی که چيزی از حق من کم گذارد ؛ و کسی که مانع عترت من شود.
3- دستور صريح به لعن برخي از گنهگاران
در رواياتي كه اهل سنت نقل كرده‌اند دستور صريح رسول گرامي اسلام (صلى الله عليه وآله) مبني بر لعن برخي از افراد صادر شده است:
احمد بن حنبل نقل مي‌كند:
سمعنا عبد الله بن عمرو يقول سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول سيكون في آخر أمتي رجال يركبون على السروج كأشباه الرجال ينزلون على أبواب المسجد نساؤهم كاسيات عاريات على رؤوسهم كأسنمة البخت العجاف العنوهن فإنهن ملعونات ...
مسند أحمد بن حنبل ج2 ص223 ش 7083 مسند عبد الله بن عمر - المستدرك على الصحيحين ج4 ص483 ش 8346 کتاب الفتن والملاحم- صحيح ابن حبان ج13 ص64 ش 5753 ذكر الاخبار عن وصف النساء اللاتي يستحققن اللعن بأفعالهن (البانی اين روايت را در صحيح و ضعيف الجامع الصغير ش7247 صحيح می داند)
از عبد الله بن عمر شنيديم که می گفت : رسول خدا (صلى الله عليه وآله) فرمودند در آخر الزمان مردانی هستند که سوار بر زين می شوند اما شبيه مردانند !!! در کنار در مساجد منزل می کنند اما همسرانشان پوشيده‌اند و عريان ؛ بر سر ايشان مانند کوهان شتران خراسانی لاغر اندام است ؛ آنها را لعنت کنيد ، زيرا لعنت شده هستند .
از اينكه در روايت ، رسول گرامي اسلام (صلى الله عليه وآله) ، دستور به لعنت اين افراد داده و اين كار را مبتني بر ملعون بودن آنها (توسط خداوند) كرده‌اند – و فرموده‌اند آنها را لعنت كنيد ،زيرا آنها لعنت شده هستند- از اين روايت چنين به دست مي‌آيد كه كسي كه توسط خداوند لعنت شده است را بايد لعنت كرد .
4- لعن توسط رسول خدا (صلى الله عليه وآله) مجوز لعن براي ديگر افراد :
برخي از فقهاي اهل سنت لعن پيامبر گرامي (صلى الله عليه وآله) را دليل مشروعيت لعن توسط ساير مردم شمرده‌اند ، همانگونه كه مسلم در صحيح خود نقل كرده است:
قال خفاف بن إيماء ركع رسول الله صلى الله عليه وسلم ثم رفع رأسه فقال وعصية عصت الله ورسوله اللهم العن بني لحيان والعن رعلا وذكوان ثم وقع ساجدا قال خفاف فجعلت لعنة الكفرة من أجل ذلك
صحيح مسلم ج1 ص470 ش 679
خفاف بن ايماء (از صحابه) می‌گويد : رسول خدا (صلى الله عليه وآله) به رکوع رفته و سپس سر خويش را بالا می‌آوردند و می‌فرمودند ... عصية بر خدا و رسولش سرکشی کرد ؛ خدايا بنی‌لحيان و رعل و ذکوان را لعنت بنما ؛ و سپس به سجده می‌رفتند .
خفاف می گويد لعنت كفار به همين سبب صورت مي‌گيرد (كه رسول خدا چنين مي‌كردند)
خفاف که يکی از صحابه است می گويد چون رسول خدا (صلى الله عليه وآله) اين قبايل از کفار را لعنت کرده‌اند ، اين عمل رسول خدا (صلى الله عليه وآله) در نظر صحابه مجوزی برای لعنت کردن آنها است .
5- لعن رسول خدا (صلى الله عليه وآله) الگوي لعن براي مسلمانان
برخي از بزرگان اهل سنت لعن پيامبر گرامي (صلى الله عليه وآله) را الگوي خود قرار داده و اقدام به لعن نموده‌اند همان گونه كه مسلم در صحيح خود آورده است:
عن عبد الله قال لعن الله الواشمات والمستوشمات والنامصات والمتنمصات والمتفلجات للحسن المغيرات خلق الله قال فبلغ ذلك امرأة من بني أسد يقال لها أم يعقوب وكانت تقرأ القرآن فأتته فقالت ما حديث بلغني عنك أنك لعنت الواشمات والمستوشمات والمتنمصات والمتفلجات للحسن المغيرات خلق الله فقال عبد الله وما لي لا ألعن من لعن رسول الله صلى الله عليه وسلم وهو في كتاب الله فقالت المرأة لقد قرأت ما بين لوحي المصحف فما وجدته فقال لئن كنت قرأتيه لقد وجدتيه قال الله عز وجل وما آتاكم الرسول فخذوه وما نهاكم عنه فانتهوا
صحيح مسلم ج3 ص1678 ش 2125 کتاب اللباس والزينة باب تحريم فعل الواصلة والمستوصلة والواشمة والمستوشمة والنامصة والمتنمصة والمتفلجات والمغيرات خلق الله- صحيح البخاري ج4 ص1853 ش 4604 کتاب التفسير باب وما آتاكم الرسول فخذوه و ج5 ص2218 ش 5595 و ص 2219 ش 5599 کتاب اللباس باب المتنمصات
از عبد الله بن مسعود روايت شده است که گفت : خداوند زنی را خالکوبی می‌کند و زنی را که بر بدن وی خالکوبی می‌شود و زنی را که موی صورت زنان ديگر را می‌زدايد و زنی که موی صورتش زدوده می‌شود ، و نيز زنی را که دندان‌های خويش را به خاطر زينت اصلاح می‌کند (فاصله بين دندان ها را باز می‌کند) کسی که خلقت خدا را تغيير می‌دهد .
اين خبر به زنی از بنی‌اسد رسيد که اهل قرآن بود ؛ به نزد وی آمده و گفت : شنيده‌ام که اين زنان را لعنت کرده‌ای ؟ عبد الله بن مسعود پاسخ داد : چرا کسی را که رسول خدا (صلى الله عليه وآله) لعنت کرده است لعنت ننمايم ؟ و دستور به اين کار در قرآن نيز آمده است .
زن سوال کرد در کجای قرآن چنين چيزی آمده است با اينکه من تمامی قرآن را خوانده‌ام اما اين را (که هر که را که رسول خدا لعنت کرد ، لعنت کنيد) در آن نيافته‌ام ؟
گفت : آن را خوانده‌ای و در کتاب خدا ديده‌ای ؛ خداوند فرموده است «هر چه رسول خدا (صلى الله عليه وآله) برای شما آورد آن را بگيريد و هرچه از آن نهی کرد پس از آن پرهيز کنيد»
اين روايت در صحيح بخاری نيز آمده است:
عن عبد الله لعن الله الواشمات والمستوشمات والمتنمصات والمتفلجات للحسن المغيرات خلق الله تعالى ما لي لا العن من لعن النبي صلى الله عليه وسلم... .
صحيح البخاري ج 7 ص 62.
از عبد الله بن مسعود روايت شده است كه خدا لعنت كند ... چرا من كساني را كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) لعنت فرموده‌اند ، لعنت نكنم ؟
در روايت ديگر آمده:
عن ابن مسعود رضي الله عنه ... ما لي لا العن من لعنه رسول الله صلى الله عليه وسلم.
صحيح البخاري ج 7 ص 63
از ابن مسعود روايت شده است كه ....چرا كسي را كه رسول خدا (صلى الله عليه وآله) لعنت فرموده‌اند ، لعنت نكنم ؟
اين روايات دلالت مي‌كند كه صحابه ، لعن پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) را دليل و مجوز لعن خويش قرار مي‌دادند.
2- اگر لعن نكنيم ، ما را به جهنم نمي‌برند ، اما اگر لعن كنيم شايد به جهنم برويم :
عده‌اي از اهل سنت ، بعد از اثبات جواز لعن ، مي‌گويند اگر ما در مورد لعن گناهكاران ، سكوت كنيم ، ما را به جهنم نمي‌برند ؛ اما اگر كسي را لعنت كنيم ، شايد به خاطر همين لعنت به جهنم برويم !
پاسخ :
1- خداوند دستور داده است كه به تمامي سنت‌هاي رسول گرامي اسلام (صلى الله عليه وآله) عمل كنيم ؛ و لعن يكي از سنن رسول خدا (صلى الله عليه وآله) است.
خداوند متعال در قرآن مي‌فرمايد :
... وَمَا آَتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ...
سوره حشر آيه 7
و آنچه را پيامبر (صلى الله عليه وآله) براي شما آورد ، پس بگيريد و از آنچه شما را باز داشت ، باز ايستيد .
همانطور كه در بحث قبل نيز گفته شد ، طبق روايت صحيحين ، صحابه اين آيه را در باب لعن تطبيق كرده و گفته‌اند اگر رسول خدا (صلى الله عليه وآله) كسي را لعنت كرد ، بر ما نيز لازم است كه او را لعنت كنيم :
فقال عبد الله وما لي لا ألعن من لعن رسول الله صلى الله عليه وسلم وهو في كتاب الله فقالت المرأة لقد قرأت ما بين لوحي المصحف فما وجدته فقال لئن كنت قرأتيه لقد وجدتيه قال الله عز وجل وما آتاكم الرسول فخذوه وما نهاكم عنه فانتهوا
صحيح مسلم ج3 ص1678 ش 2125 کتاب اللباس والزينة باب تحريم فعل الواصلة والمستوصلة والواشمة والمستوشمة والنامصة والمتنمصة والمتفلجات والمغيرات خلق الله- صحيح البخاري ج4 ص1853 ش 4604 کتاب التفسير باب وما آتاكم الرسول فخذوه و ج5 ص2218 ش 5595 و ص 2219 ش 5599 کتاب اللباس باب المتنمصات
عبد الله بن مسعود گفت : چرا کسی را که رسول خدا (صلى الله عليه وآله) لعنت کرده است لعنت ننمايم ؟ و دستور به اين کار در قرآن نيز آمده است .
زن سوال کرد در کجای قرآن چنين چيزی آمده است با اينکه من تمامی قرآن را خوانده‌ام اما اين را (که هر که را که رسول خدا لعنت کرد ، لعنت کنيد) در آن نيافته‌ام ؟
گفت : آن را خوانده‌ای و در کتاب خدا ديده‌ای ؛ خداوند فرموده است «هر چه رسول خدا (صلى الله عليه وآله) برای شما آورد آن را بگيريد و هرچه از آن نهی کرد پس از آن پرهيز کنيد»
اين روايت در صحيح بخاری نيز آمده است:
عن عبد الله لعن الله الواشمات والمستوشمات والمتنمصات والمتفلجات للحسن المغيرات خلق الله تعالى ما لي لا العن من لعن النبي صلى الله عليه وسلم... .
صحيح البخاري ج 7 ص 62.
از عبد الله بن مسعود روايت شده است كه خدا لعنت كند ... چرا من كساني را كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) لعنت فرموده‌اند ، لعنت نكنم ؟
در روايت ديگر آمده:
عن ابن مسعود رضي الله عنه ... ما لي لا العن من لعنه رسول الله صلى الله عليه وسلم.
صحيح البخاري ج 7 ص 63
از ابن مسعود روايت شده است كه ....چرا كسي را كه رسول خدا (صلى الله عليه وآله) لعنت فرموده‌اند ، لعنت نكنم ؟
استشهاد صحابه ، به اين آيه ، نشانگر اين است كه لعن يكي از اوامري است كه رسول خدا (صلى الله عليه وآله) ما را بدان مامور ساخته است .
2- طبق دستور رسول خدا (صلى الله عليه وآله) هر كس را كه ملعون است ، بايد لعن كرد .
احمد بن حنبل با سند صحيح از رسول خدا (صلى الله عليه وآله) نقل مي‌كند كه فرمودند :
سيكون في آخر أمتي رجال يركبون على السروج كأشباه الرجال ينزلون على أبواب المسجد نساؤهم كاسيات عاريات على رؤوسهم كأسنمة البخت العجاف العنوهن فإنهن ملعونات ...
مسند أحمد بن حنبل ج2 ص223 ش 7083 مسند عبد الله بن عمر - المستدرك على الصحيحين ج4 ص483 ش 8346 کتاب الفتن والملاحم- صحيح ابن حبان ج13 ص64 ش 5753 ذكر الاخبار عن وصف النساء اللاتي يستحققن اللعن بأفعالهن (البانی اين روايت را در صحيح و ضعيف الجامع الصغير ش7247 صحيح می داند)
در آخر الزمان مردانی هستند که سوار بر زين می شوند اما شبيه مردانند !!! در کنار در مساجد منزل می کنند اما همسرانشان پوشيده‌اند و عريان ؛ بر سر ايشان مانند کوهان شتران خراسانی لاغر اندام است ؛ آنها را لعنت کنيد ، زيرا لعنت شده هستند .
از اينكه در روايت ، رسول گرامي اسلام (صلى الله عليه وآله) ، دستور به لعنت اين افراد داده و اين كار را مبتني بر ملعون بودن آنها (توسط خداوند) كرده‌اند - و فرموده‌اند آنها را لعنت كنيد ،زيرا آنها لعنت شده هستند- از اين روايت چنين به دست مي‌آيد كه كسي كه مستحق لعن باشد را بايد لعنت كرد ؛ نه اينكه لعن يك عمل جايز است !
علاوه بر اين ، اين روايت به صورت امر آمده است و امر ظاهر در وجوب است ؛ يعني لعن نه تنها مستحب است ، بلكه يكي از واجبات است و در صورت ترك واجبات ، شخص جهنمي است .
همچنين حتي اگر اين روايت را حمل بر استحباب كنيم (اگر چه ظاهر روايت ، با اين حمل مخالف است) باز طبق نظر علماي شيعه و سني ، ترك يك مستحب ، و حتي يك مباح و مخالفت با آن جايز نيست ! و حتي تارك سنت از روي مخالفت را مستحق عقاب مي‌دانند .
ابن خزيمه ، روايت متواتر «النكاح سنتي ... فمن رغب عن سنتي فليس مني» را كه علماي شيعه و سني نقل كرده‌اند كه با عنوان ذيل نقل مي‌كند :
باب التغليظ في ترك سنة النبي صلى الله عليه وسلم رغبة عنها وجائز أن يسمى تارك السنة عاصيا إذا تركها رغبة عنها
صحيح ابن خزيمة ج 3 ص 258 ش 2024 باب 99 ، اسم المؤلف: محمد بن إسحاق بن خزيمة أبو بكر السلمي النيسابوري الوفاة: 311 ، دار النشر : المكتب الإسلامي - بيروت - 1390 - 1970 ، تحقيق : د. محمد مصطفى الأعظمي
باب شدت عقوبت كسي كه سنت رسول خدا (صلى الله عليه وآله) را به خاطر رويگرداني از آن ، ترك كند ؛ و كسي كه سنت را با رويگرداني از آن ترك كند (نه ترك به صورت اتفاقي) ، گناهكار است .
و همانطور كه در اين مقاله نيز ثابت شد ، و اين روايت نيز به خوبي بيانگر آن است ، لعن ، يكي از سنت‌هاي ثابته رسول خدا (صلى الله عليه وآله) و چيزي است كه ما را به آن مامور كرده‌اند ؛ و ترك آن به خاطر رويگرداني از آن ، گناه و موجب عقاب است ! يعني دقيقا عكس آنچيزي كه در متن سوال مطرح شده است ، كه لعن ممكن است موجب جهنمي شدن شود !
ادامه مطلب ....
http://ift.tt/1hGdUBb
منبع:انجمن هاي سياسي مذهبي فرهنگي نورآسمان
تبادل لينك
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر