پاسخ به سؤالات شرعی مخاطبان درباره ماه رمضان
توسط حجتالاسلام والمسلمین فلاحزاده
احکام روزهی رانندگان برون شهری، شخص کثیر السفر؛
حکم نماز و روزهی رانندهی داخل شهری یا آژانس یا بین شهری که مسافتی را باید بروند که کمتر از چهار فرسخ است، ولی گاهی مسافری را سوار میکنند که به مسافتی بیشتر از چهار فرسخ میروند چیست؟
رانندهی درون شهری و اتوبوس واحد، شغلشان مسافرت نیست و نمازشان هم در سفر شکسته است. اما اگر این رانندهی تاکسی گاهی مسافر برای بیرون شهر به او میخورد و باید مسافت شرعی را طی کند و این گه گاه به قدری است که بین این مسافرتهای برون شهری ده روز فاصله نمیشود، مثلاً هفتهای یکی دو بار مسافر به او میخورد و یک مسافت شرعی را میرود، خب ایشان کثیرالسفر میشود و در مسافرتهای کاری که مسافر میبرد، نمازش کامل است و روزهاش هم صحیح است. همین شخص اگر مسافرتهایش زیاد نیست و گاهی وقتها (بیشتر از ده روز یکبار) ممکن است مسافری برای بیرون شهر و مسافت شرعی ببرد، ایشان کثیرالسفر نیست و در همین مسافرتها و سفرهای دیگر باید نمازش را شکسته بخواند و روزهاش هم صحیح نیست.
حکم تبعیت زن و فرزند در وطن
فاصلهی وطن همسر بنده تا وطن من بیشتر از مسافت شرعی است و محل کار و سکونت ما حدوداً ۳۰۰ کیلومتر با وطن اصلی فاصله دارد؛ نماز و روزهی همسر بنده در وطن من چگونه است؟
سؤال این است که همسر ایشان وقتی به وطن شوهر میآید نمازش کامل است یا نه؟ اگر همسر شما اهل وطن شما نیست یعنی آنجا زادگاهش نبوده است، آنجا زندگی نمیکرده و اهل جای دیگری است، وقتی با شما به وطن شما میآید، آنجا تابع نیست، یعنی نمازش شکسته است، روزهاش هم صحیح نیست، مگر اینکه تصمیم داشته باشد حداقل ۱۰ روز در آنجا بماند.
مدت ۱۲ سال است که به خاطر شغلم از قم به کاشان منتقل شدهام و روزانه مسافت ۲۷ کیلومتر را از منزل تا محل کارم طی میکنم. در بعضی مواقع بهعنوان مأموریت به استانهای کشور هم عزیمت میکنم و تمامی نماز و روزههایی که در کاشان و مأموریت به جا میآورم کامل خوانده و روزه هم میگیرم. کاشان را نیز به عنوان وطن انتخاب نکردهام. لطفاً حکم نماز و روزهی من و همسرم را تشریح فرمایید؟
شما برای کار تشریف بردید کاشان و در ۲۷ کیلومتری کاشان هم کار میکنید. پس کثیرالسفر هستید بهخاطر کارتان و نمازتان در کاشان و در محل کار و در سفرهای کاری و سفرهای مأموریتی کامل است. لازم نیست که برای کار همیشه به یک جا بروید و یک راه را طی کنید؛ اگر راه عوض شد و برای مأموریت به جای دیگری رفتید، ولی کثیرالسفر بودید، نمازتان در سفرهای کاری کامل است و روزهتان هم صحیح است. اما در سفرهای شخصی که میروید، نمازتان شکسته است و روزهتان هم صحیح نیست.
اگر خانم شما خانهدار باشد یا در شهر کاشان شاغل باشد و مسافرت نرود، کثیرالسفر نیست و باید نماز را شکسته بخواند، مگر اینکه قصد ۱۰ روزه داشته باشد؛ یعنی بخواهد حداقل ۱۰ روز در کاشان بماند. یعنی هر بار که میرود و برمیگردد کاشان اگر میداند ۱۰ روز یا بیشتر میماند، نمازش کامل است. اگر نمیداند یا میداند میخواهد کمتر از ۱۰ روز بماند، نمازش شکسته است و روزهاش هم صحیح نیست.
بنده از کارکنان نیروی دریایی هستم که سال گذشته از بندرعباس به شمال کشور منتقل شدهام و خانوادهی خود را در شهر تنکابن مستقر نمودم. آیا خانوادهام میتوانند شهر جدید را به عنوان وطن دوم انتخاب نمایند و بدون قصد ۱۰ روز نماز کامل بخوانند و روزه بگیرند؟
اگر انسان جایی غیر از وطنش را به عنوان محل سکونت انتخاب کرد؛ مثلاً برای کار یا تحصیل رفته است به شهری و میخواهد در آنجا زندگی کند یا از آب و هوای آنجا خوشش آمده و میخواهد آنجا زندگی کند، به هر حال اگر تصمیم داشته باشد حداقل هفت سال آنجا زندگی کند، آنجا وطن او و خانوادهاش محسوب میشود و نمازشان کامل است و روزهشان هم صحیح است. اما اگر نه کمتر از هفت سال میخواهند بمانند یا اینکه نمیدانند چقدر میمانند، آنجا برایشان حکم وطن ندارد و در آنجا مسافر محسوب میشوند و هر بار که به آنجا میروند، اگر حداقل ۱۰ روز در آنجا بمانند، نمازشان کامل است و اگر کمتر بمانند یا نمیدانند چقدر میمانند، نمازشان شکسته است و روزهشان هم صحیح نیست.
حد مسافت شرعی را دقیقاً توضیح دهید؟ آیا رفت و آمد به شهرهایی مانند شهریار، پاکدشت و ورامین نسبت به تهران مسافت شرعی محسوب میشود؟ حکم نماز و روزهی دانشجویان در سفر از نظر آیتالله خامنهای چگونه است؟
مسافت شرعی در رفت و برگشت جمعاً ۴۵ کیلومتر است که میشود حدود هشت فرسخ شرعی. یعنی اگر فردی ۲۲/۵ کیلومتر راه را طی کند و همین مقدار هم برگردد، یا اینکه اگر در یک مسافرت طولانی است، از جایی که راه میافتد (یعنی آخرین خانهی شهر مبدأ) تا اولین خانهی شهر مقصد ۴۵ کیلومتر باشد، این میشود سفر امتدادی؛ در این حالت او در بین راه مسافر است و در مقصد هم همچنین است. اگر او کمتر از ۱۰ روز در مقصد میماند، نمازش شکسته است و روزهاش هم صحیح نیست، اما اگر میخواهد ۱۰ روز بماند، نمازش در مقصد کامل است. (برای توضیح بیشتر به رسالهی آموزشی ۱ مراجعه شود.)
اینکه میگویید پاکدشت، ورامین و ... اینها دیگر مصداقی است؛ هر کدام از اینها که فاصلهاش به اندازهی مسافت شرعی بود، یعنی فاصلهی آخرین خانهی تهران تا اولین خانهی مقصدتان به اندازهی مسافت شرعی بود، در این صورت شما مسافر هستید و اگر این مسافت، کمتر از مسافت شرعی بود، شما مسافر نیستید.
طبق نظر حضرت آقا اگر کسی کثیرالسفر باشد، یعنی برای کارش مسافرتهای زیادی میکند که بین سفرها معمولاً ۱۰ روز فاصله نمیشود و این سفرها هم سفرهای کاری است، ایشان باید نمازها را تمام بخواند.
اما شخصی که کثیرالسفر است، اما برای کار یا تحصیل مسافرت نمیکند؛ مثلاً برای زیارت یا تفریح به مسافرت میرود، مثلاً هر هفته پنجشنبه جمعهها به سفر تفریحی میرود، در این صورت او باید در این سفرها نماز را شکسته بخواند.
اما کسی که کثیرالسفر است و سفرش برای تحصیل است؛ یعنی دانشجو است و محل تحصیلش شهر دیگری است و هر هفته میرود و برمیگردد (در کمتر از ده روز یک سفر دارد) یا هر روز میرود و برمیگردد، او کثیرالسفر است ولی برای شغل نیست، حضرت آقا در این مسئله احتیاط کردهاند و فرمودهاند چنین شخصی باید احتیاط کند، یعنی نماز را هم کامل بخواند هم شکسته. البته حضرت آقا فرمودهاند که در این مسئله میتواند به فتوای مرجع تقلید دیگری عمل کند.
خلاصهای از احکام نماز و روزه مسافر
مسئله اول: مسافرت اگر به قدر مسافت شرعی باشد و شخص کثیرالسفر، مسافرتش برای شغل نباشد و این مسافرت هم حداقل ۴ فرسخ شرعی یعنی ۲۲/۵ کیلومتر است و ۲۲/۵ کیلومتر هم میخواهد، در این سفرها نمازهای چهار رکعتی شکسته است و باید به صورت دو رکعتی خوانده شود و روزهی این مسافر هم صحیح نیست.
مسئله دوم: کسانی که سفر کردن جزئی از شغلشان است و کثیرالسفر هستند، یعنی برای شغلشان مسافرتهای زیادی میروند که معمولاً بین سفرها کمتر از ۱۰ روز فاصله است، این افراد باید در سفرهای کاری -و نه سفرهای شخصی- نماز را کامل بخوانند و و روزهشان هم صحیح است.
مسئله سوم: کسی که به مسافرت شخصی میرود، در آن روزی که به مسافرت میرود، اگر قبل از ظهر برود، یا در هنگام ظهر در بین راه باشد یا در جایی باشد که وطنش نیست و ۱۰ روز هم نمیخواهد در آنجا بماند، روزهی آن روزش صحیح نیست، اما اگر بعدازظهر حرکت کند، روزهی آن روزش صحیح است.
مسئله چهارم: وقتی که شخص از سفر برمیگردد، اگر در هنگام اذان ظهر در راه باشد، روزهی آن روزش صحیح نیست، اگر قبل از اذان ظهر ولو یک دقیقه قبل از اذان به وطنش یا جایی که میخواهد ۱۰ روز در آنجا بماند برسد، روزهی آن روزش صحیح است. اما اگر او در هنگام اذان ظهر حتی ۵۰۰ متر با وطنش فاصله داشته باشد، روزهی آن روزش صحیح نیست.
مسئله پنجم: کسی که کثیرالسفر است یعنی شغلش مسافرت است و زیاد به مسافرت میرود، در سفرهای شخصی باید نماز را شکسته بخواند؛ و خانوادهاش که با او سفر میکنند و شغلشان مسافرت نیست، باید نماز را شکسته بخوانند، مگر اینکه قصد اقامت ۱۰ روزه کنند. مثلاً اگر فرد شاغل سه روز در هفته را در شهر دیگری کار میکند و خانوادهاش هم با او میآید ولی خانوادهاش آنجا شغلی ندارند، خانوادهی او باید نماز را شکسته بخوانند و تبعیت در اینجا معنا ندارد.
مسئله ششم: تبعیت زن و فرزند از سرپرست خانواده در صورتی است که آنها به صورت مستقل تصمیم نمیگیرند و آن هم در جایی است که بنا دارند بمانند یا بنا دارند زندگی کنند. اما جایی که مثلاً وطن شوهر بوده و الان هم هست و الان آنجا زندگی نمیکنند، زمانی که به وطن شوهر مسافرت میروند، اگر وطن زن و بچهها آنجا نباشد، یعنی خانم آنجا زندگی نکرده است و بچهها آنجا به دنیا نیامدهاند و اصلاً آنجا با هم زندگی نکردهاند، زن و فرزند تابع شوهر نیستند و اگر قضد ۱۰ روز نکنند نمازشان شکسته است و روزهشان هم صحیح نیست.
روزه زن باردار و شیرده
زن باردار یا زنی که شیر میدهد و نمیتواند روزه بگیرد، اگر قضای روزهها را تا ماه رمضان سال بعد بگیرد باید کفاره هم بدهد؟ مقدارش چقدر است؟
اگر قضای روزه را به جا آورد دیگر کفاره واجب نیست، ولی اگر روزه برای خودش ضرر ندارد و برای طفلش یا جنین ضرر دارد، احتیاط واجب این است که یک مد طعام هم بپردازد.
آیا بر زن باردار روزه واجب است؟
اگر روزه برای خودش یا جنینش ضرر نداشته باشد واجب است. اما اگر برای خودش یا جنینش ضرر دارد روزه واجب نیست. ضرر را هم یا خودش تشخیص میدهد یا به پزشک متخصص مورد اطمینان مراجعه میکند. ولی اگر بتواند به طور متناوب یک روز در میان یا دو روز در میان روزه بگیرد باید اینگونه عمل کند.
البته باید در نظر داشت که روزه یک فریضه و واجب الهی است و بهطور طبیعی سختی دارد. معمولاً کسی که روزه میگیرد تشنه و گرسنه میشود و مثل روزهای دیگر نیست. بنابراین به بهانهی گرسنگی، تشنگی و ضعف در این حد کسی نمیتواند روزهخواری کند. اما اگر ضعف شدید باشد به حدی که غیرقابل تحمل است یا مشقت دارد یا اصلاً روزه برایش ضرر دارد، حالا یا بیماری دارد که اگر روزه بگیرد، این بیماری شدت میگیرد یا دردش شدیدتر میشود یا بیماری طول میکشد و دیر خوب میشود یا اینکه بیماری رو به بهبودی است و عود میکند، در این فرضها روزه واجب نیست و بعداً که خوب شد باید قضای روزهها را به جا بیاورد. در صورتی که تا ماه رمضان سال بعد خوب شود و بتواند باید قضای روزهها را به جا آورد، اما اگر این بیماری ادامه پیدا کرد تا ماه رمضان سال بعد، دیگر قضای روزه ساقط است و فقط کفارهی یک مد ۷۵۰ گرم طعام را باید بپردازد.
مسائل متفرقه
با توجه به حساسیتهای فصلی آیا فرو بردن خلط موجب بطلان روزه میشود؟
اگر خلط به فضای دهان نیاید روزه باطل نیست، اما اگر وارد فضای دهان شود، نباید عمداً آن را فرو ببرد و در این صورت اگر خلط را فرو برد روزهاش باطل است. اما اگر خلط بیاختیار فرو برود روزهاش باطل نیست.
آیا برای کسی که تا آخر عمر نمیتواند به دلیل بیماری روزه بگیرد کفاره واجب است؟
اگر واقعاً به دلیل بیماری نمیتواند روزه بگیرد، باید برای هر روز یک مد طعام یعنی ۷۵۰ گرم آرد یا نان یا برنج یا گندم یا جو یا خرما به فقیر بپردازد و در این صورت قضای روزه ساقط است.
اینکه میگویند اگر روزه برای روزهدار غیرقابل تحمل باشد مجاز است روزهی خود را افطار کند، در چه حدی است؟ یک فرد اگر تحمل و ظرفیتش کم باشد، یعنی خوشگذران باشد و از این بابت نتواند روز بگیرد، آیا روزه بر او واجب است؟
روزه به هر حال ضعف و تشنگی را به دنبال دارد، حالا ممکن است بعضیها هم گرسنه نشوند اما روزه به طور طبیعی ضعف میآورد، خصوصاً اگر انسان اهل کار زیاد باشد. اما اینها مجوز روزهخواری نیست. ضعف اگر در حدی باشد که نشود آن را تحمل کرد و واقعاً فوق طاقت فرد باشد، حالا فرقی هم نمیکند که او خوشگذران باشد یا اینکه نه سختکوش و مقاوم باشد، در این صورت اگر به این حد رسیده است که نمیتواند روزه را تحمل کند، میتواند روزه را افطار کند و بعداً قضای آن را به جا آورد.
اگر کسی خودارضایی کرده باشد، روزهاش چه حکمی دارد؟ کفاره دارد؟ کفارهاش چیست؟
این کار حرام است و از گناهان کبیره محسوب میشود و باید استغفار کند. در روایت داریم که خداوند از سه عمل به غضب میآید که یکی همین عمل زشت است و تأثیر بسیار بدی بر سلامت و اعصاب انسان دارد. این کار روزه را هم باطل میکند و چون ابطال روزه با کار حرام است قضا و کفاره دارد. کفارهاش هم ۶۰ روز، روزه است و به نظر حضرت آقا احتیاط مستحب است که کفارهی جمع بپردازد یعنی دو ماه پی در پی روزه بگیرد و به ۶۰ فقیر طعام دهد.
اگر فردی بدون اختیار در خواب یا بیداری جنب شود روزهاش چگونه است؟
اگر کسی قبل از اذان صبح خوابید، بعد از اذان صبح بیدار شد دید جنب شده است، روزهاش باطل نیست. اگر کسی در حال روزه خوابید بیدار شد دید جنب شده است، روزهاش باطل نیست. اگر کسی کاری کرد و بیاختیار جنب شد مثلاً بازی با همسر؛ قصد جنب شدن هم نداشت، معمولاً هم اینطور نمیشد، روزهاش باطل نیست. اما اگر کسی با قصد و اختیار این کار را انجام داد یا اینکه عادتش اینگونه بود معمولاً پس از بازی با همسر جنب میشد و الان هم در حال روزه این کار را انجام داده باشد و جنب شده باشد، روزهاش باطل است، قضا و کفاره هم دارد.
قیمت یک مد طعام از نظر حضرت آقا در سال جاری یعنی ماه رمضان سال ۱۳۹۳ چقدر است؟
اولاً قیمت یک مد طعام را باید بازار تعیین کند. ثانیاً نسبت به کفارهی روزه که یک مد طعام است، نمیشود قیمت بپردازید و خود طعام باید پرداخته شود یعنی گندم، جو، خرما، اینهایی که جای نان حساب میشود یا نان با آن درست میکنند. اما اگر کسی یا جایی مورد اطمینان است و قیمت اینها را از شما بگیرند یا خود فقیر مورد اطمینان باشد و وکالتاً با آن طعام یا نان تهیه میکنند، یا اینکه به دفتر آقا بدهید، اشکال ندارد و قیمت هم الان حدود ۱۵۰۰ تومان برای یک مد طعام است.
آیا اگر کسی در غیر ماه رمضان که قضای روزهی ماه رمضان را گرفته بعدازظهر عمداً افطار کند، کفارهاش همان کفارهی ماه رمضان است؟
از اذان ظهر به بعد شخص مجاز نیست روزهی قضای ماه رمضان را افطار کند و اگر عمداً روزه را بخورد، گناه کرده است مگر اینکه عذری داشته باشد. به هر حال باید قضای روزه را بعداً به جا بیاورد. و اگر بدون عذر و عمداً افطار کرده باشد، کفاره هم دارد، ولی کفارهاش کفارهی افطار عمدی ماه رمضان نیست؛ بلکه باید ۱۰ مسکین را اطعام کند یا سه روز روزه بگیرد.
از روی جهل کاری انجام دادهام که روزهام باطل شده است. کفارهی روزهی من چیست؟
یک وقت است فرد واقعاً نمیداند و اصلاً به ذهنش هم نیامده این کار او روزه را باطل میکند یا اینکه در جایی بوده که موقعیتی نداشته که یاد بگیرد و اصطلاحاً غافل بوده و نمیتوانسته یاد بگیرد، جاهل قاصر است. اگر واقعاً اینگونه بوده، روزهاش قضا دارد و کفاره ندارد.
اما اگر اجمالاً میدانسته یا به ذهنش میآمده شاید این کار او روزه را باطل میکند ولی کوتاهی کرده، در این صورت هم قضا و هم کفاره واجب است.
اگر فردی عمداً روزهی خود را با غیر از خوردن و آشامیدن باطل کرده باشد، وظیفهی او چیست؟
اگر فردی عمداً روزهاش را باطل کرده باشد، باید قضای آن روز را به جا آورد و کفاره هم بپردازد. کفارهاش هم دو ماه روزهی پی در پی است یعنی ۶۰ روز روزه یا به ۶۰ فقیر به هر کدام یک وعده غذا بدهد.
زنی هستم میان سال؛ تا جایی که حافظهام یاری میکند از سن تکلیف شروع به روزه گرفتن کردهام اما دقیقاً یادم نمیآید روزههایم را بهطور کامل گرفتهام یا نه؛ و نمی دانستم روزههایی را که به خاطر عذر شرعی نگرفتهام باید تا سال آینده قضا کنم، تا چند سال پیش که این را فهمیدم؛ با توجه به اینکه از همان سنین تکلیف تا سه سال پیش مقدار روزههای قضای خود را حتی به صورت تخمینی هم نمیدانم، چند روز را باید ملاک قرار دهم و تکلیف من از جهت کفاره چیست؟
اگر روزه گرفتهاید و یادتان نمیآید قضای روزه دارید یا نه، قضای روزه بر شما واجب نیست. حال اگر از باب احتیاط تعدادی قضای روزه بگیرید اشکال ندارد. اما یک وقت است میدانید که روزهی قضا دارید، اما تعدادش را یادتان نیست، در این صورت حداقل، کمترین مقداری که میدانید روزههایتان قضا شده و نگرفتهاید، باید به همان تعداد قضای روزه را به جا آورید.
دربارهی کفاره هم اگر به صورت عمدی بوده، همین نسبت قضای روزهای را که به یاد میآورید، باید کفارهاش را بپردازید.
مطلب دیگر اینکه چون قضای روزهها مربوط به سالهای گذشته است، شما به خاطر تأخیر قضای روزه، برای هر روز کفارهی ۷۵۰ گرمی یک مُد طعام آن را باید بپردازید.
این جانب امسال داوطلب آزمون کارشناسی ارشد هستم و این آزمون برایم بسیار حیاتی است و در ماه مبارک رمضان وقتی روزه میگیرم نمیتوانم مطالعه داشته باشم؛ آیا میتوانم امسال روزه نگیرم و بعداً قضای آن را بگیرم؟
امتحان و درس و بحث مجوز روزهخواری نیست ولی دو کار میتوانید انجام دهید: یکی اینکه قبل از ظهر به مسافرت بروید، یعنی حداقل ۲۵ کیلومتر مسافت را از شهر خود به قصد یک سفر شخصی دور شوید و طی کنید، آنجا افطار کنید و برگردید. راه دیگر اینکه روزه بگیرید و به درس و مطالعه بپردازید، اگر واقعاً در بین روز ضعف بر شما غالب شد که دیگر واقعاً قابل تحمل نبود یا سخت بود و مشقت داشت، افطار کنید و بعداً قضایش را به جا آورید. اما به صرف اینکه کسی درس دارد یا آزمون کارشناسی ارشد دارد، بخواهد روزهاش را نگیرید، این کار گناه است و روزهها هم قضا دارد و هم کفاره.
آیا شوری روی لب اگر هنگام بیرون آوردن زبان وارد دهان شود، روزه را باطل میکند؟
روزه را باطل نمیکند، حتی اگر چیزی را بچشد تا ببیند نمکش به مقدار لازم است یا نه، مثل اینکه غذا را در دهانش ببرد و بیرون بریزد، روزهاش باطل نیست.
آیا استنشاق آب در بینی مبطل روزه است؟
با توجه به اینکه احتمال ورود کمی آب به حلق وجود دارد، استنشاق روزه را باطل نمیکند ولی اگر استنشاق کند و میداند آب فرو میرود یا اگر عمداً فرو برد روزهاش باطل است. اگر بیجهت آب در بینی یا دهان داخل کند و بیاختیار فرو رود احتیاط این است که قضای روزه را به جا آورد.
حکم چرخاندن آب در دهان چیست؟
چرخاندن آب در دهان در صورتی که آن را بیرون بریزد و چیزی نماند اشکال ندارد. مثلاً فرد دهانش خشک یا تلخ است، آب در دهان میچرخاند که از این وضعیت تلخی و خشکی راحت شود، این کار او اشکالی ندارد. او چیزی هم نخورده و روزهاش باطل نیست. اما یک وقت است که بیجهت آب در دهان کرده و بیاختیار آن آب فرو میرود، در این صورت این کار او کراهت دارد و اگر آب فرو رفت، احتیاط این است که قضای روزه را به جا آورد.
khamenei.ir
ادامه مطلب ....
http://ift.tt/25Oc5cF
منبع:انجمن هاي سياسي مذهبي فرهنگي نورآسمان
تبادل لينك
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر