خانه هایی پر از شلوغی سکوت

آسیب شناسی تغییر الگوی روابط خانوادگی







خانه هایی پر از شلوغی سکوت

نقل قول:

هنگامی که زمان حضور پدر در خانه فقط چند ساعت آخر شب باشد که باید آن را هم بین تلوزیون، اینترنت، موبایل و صرف شام تقسیم کند، دیگر چیزی نصیب همسر و فرزندانش نمی شودنه آن اقتدار پدرانه ای که باید داشته باشد را دارد و نه تکیه گاه عاطفی محکمی برای دختر و حتی همسرش می باشد.

پایگاه خبری تحلیلی زنان‌پرس، فاطمه پیوندی: خانواده کوچکترین نهاد اجتماعی است که در دین اسلام گروهی مهم و تأثیرگذار به حساب می‌آید که درباره تشکیل و حفظ آن، احادیث و روایات بسیار زیادی نقل شده است. این نهاد کوچک اجتماعی در جامعه شناسی و روان شناسی نیز اهمیت بسیاری دارد. و البته امروزه این اهمیت به دلیل بروز آسیبهای فراوان ناشی از بی توجهی به آن بیش از گذشته شده است.

خانواده یعنی رابطه بین زن و شوهر و والدین و فرزندان. در این تعریف یک اصل مهم و اساسی وجود دارد که بدون آن تعریف خانواده بی معنا خواهد بود، و این اصل وجود رابطه بین اعضای خانواده است. رابطه در خانواده آن قدر اهمیت دارد که اخلال در آن دلیل بسیاری از مشکلات خانوادگی و حتی اجتماعی است. داشتن رابطه در خانواده تنها به معنای ربط نَسَبی و سَببَی نیست. حتی به معنای با هم غذا خوردن و یا گفتگوی متعارف هم نیست. ارتباط در خانواده یک تعامل دو سویه شامل درک متقابل و همراهی عاطفی و منطقی است که باید از طرف همه اعضای خانواده با در نظر گرفتن نقش آنان و تکالیف و حقوقشان رعایت شود. در گذشته هرچند سواد اجتماعی مردم آن قدر نبود که درک روشنی از تعریف رابطه در خانواده داشته باشند.، ولی به دلیل سنتهای ایرانی اسلامی حاکم بر جامعه آن زمان روابط خانوادگی اهمیت بسیار داشت و یک ارزش اجتماعی محسوب می شد. اما امروزه علی رغم افزایش آگاهی عمومی جامعه و بالاتر رفتن سطح تحصیلات و رفاه اجتماعی و با کمرنگ شدن سنتهای ایرانی و اسلامی و همچنین ارزشمند شدن سبک زندگی غربی، اهمیت روابط خانوادگی کمرنگ تر از همیشه شده است، به عبارت دیگر الگوی رابطه در خانواده دست خوش تغییرات جدی گشته است. البته باید توجه داشت که تغییر همیشه بد نیست. حتی باید گفت الگوی قدیمی خانواده ایرانی در برخی موضوعات نیازمند تغییر جدی بوده است اما آنچه قصد داریم در این یادداشت به آن اشاره کنیم، تغییرات منفی و مخرب در الگوهای روابط خانوادگی است.

همانطور که در تعریف روابط خانوادگی ذکر شد، رابطه یک تعامل دو سویه است، یعنی هر یک از اعضای خانواده با توجه به نقش خود در محیط خانه، موظف به انجام تکالیفی هستند و در مقابل حقوقی نیز دارند که باید از سوی دیگر اعضای خانواده رعایت شود. البته این تعامل حتما باید همراه با درک عاطفی و منطقی صحیح باشد تا صمیمیت که عنصر لازم برای وجود یک خانواده سالم است، حفظ شود. اما چه چیزی باعث بر هم خوردن روابط صحیح بین اعضای خانواده است؟

همانطور که می دانیم قدم اول در برقراری رابطه ،گفت و گو است و به عبارت دیگر تا گفتگویی نباشد رابطه ای شکل نخواهد گرفت. یکی از معضلات خانواده امروزی کاهش گفت و گو در خانه و بین اعضای خانواده است، موضوعی که روز به روز نگران کننده تر میشود و زمان کوتاه گفت و گو بین اعضای خانواده هر روز کمتر از قبل میگردد. اینکه چرا با وجود نیاز انسان به گفت و گو و برقراری رابطه، اعضای خانواده کمتر به گفتگو با هم می پردازند این است که آنها جایگزین های دیگری برای تعامل و رابطه یافته اند، چیزهایی که توانسته اند نیازشان را به تعامل و گفتگو برطرف کنند.

حال باید سوال کرد که این جایگزین ها چه کسانی یا چه چیزهایی است؟ شاید بهترین و جامع ترین پاسخ برای این سوال این باشد که این جایگزین هایِ کار بلد، وسایل ارتباطی الکترونیکی و رسانه های تصویری و مجازی هستند. اگر هنگامی که در یک جمع خانوادگی هستید، به دور و بر خود نگاهی بیندازید، خواهید دید عده ای در حال تماشای تلویزیون و عده ای سرگرم کار کردن با تلفن همراه یا تبلت خود هستند و البته عده ای هم مشغول گفتگو هستند، اما موضوع گفتگو به احتمال زیاد فلان سریال یا برنامه تلویزیون یا ماهواره است، و یا نقد فلان بخش خبری. گاهی رسانه زدگی خانواده ها به چشم و هم چشمی هم کشیده میشود. از عضویت در تعداد بیشتری از شبکه های اجتماعی تا دیدن سایتهای خبری بیشتر و حتی هنر نمایی در آشپزی و بافتنی و خیاطی در وبلاگها. البته مثال ذکر شده آسیبی است که در خانوداده گسترده شاهد آن هستیم، اما آنچه در هسته اصلی خانواده ها پیدا می شود، فاجعه بار تر است زیرا تعداد کمتر اعضای خانواده، روابط را کمتر و محدودتر میکند و هنگاهی که هریک از آنها، نیاز خود را هر چند به ظاهر و با شیوه ای تقلبی و دروغین ارضاء کرده اند، دیگر حوصله این برای گفتگو با همدیگر ندارند. و حتی گاهی رسانه ها آنقدر دنیا های متفاوتی برای هریک از آنان میسازند که دیگر وجه اشتراکی با هم نمی یابند که درباره آن صحبت کنند. آسیب بزرگتر وقتی هویدا میشود که به جایی برسیم که نقش هریک اعضای خانواده در این قحطی رابطه گم شود، دیگر نه مادر ،مادری بداند و نه فرزند مادری بخواهد!البته جای خوش حالی است که در جامعه ما هنوز به این قحطی نرسیده ایم اما اگر غفلت کنیم دیر یا زود دچارش خواهیم شد.

در کنار آسیب های ناشی از حضور رسانه ها و وسایل ارتباطی الکترونیکی و کم شدن زمان گفتگو و ارتباط بین اعضای خانواده؛ اشتغال مادران و زنان و چند شغله بودن مردان و پدران نیز بر مشکل موجود میافزاید. اینکه به دلیل شرایط بد اقتصادی و یا بالا رفتن توقعات و سطح زندگی، مردان مجبورند چند شغل داشته باشند و یا اینکه زنان به غیر از نیازهای جامعه، در راستای آرمان های پوشالی فمینیسم تن به هر شغلی می دهند، خود یک آسیب جدی اجتماعی است که نیاز به کند و کاوی جامع دارد ولی آنچه در اینجا مد نظر است اثر سوء این رفتار بر خانواده و تغییر الگوی روابط خانوادگی است. موضوعی که اولین و بدترین اثر آن حذف نقش پدر در تربیت فرزندان است و البته کاهش ارتباط و حضور والدین در منزل و جدایی عاطفی همسران را نیز نباید از قلم انداخت. هنگامی که زمان حضور پدر در خانه فقط چند ساعت آخر شب باشد که باید آن را هم بین تلوزیون، اینترنت، موبایل و صرف شام تقسیم کند، دیگر چیزی نصیب همسر و فرزندانش نمی شود و طبیعی است که دیگر نه آن اقتدار پدرانه ای که باید داشته باشد را دارد و نه الگوی خوبی از نقش یک مرد برای پسر خویش است و نه تکیه گاه عاطفی محکمی برای دختر و حتی همسرش می باشد.

این تغییرات به وجود آمده در الگوی روابط خانوادگی ناشی از هرچه باشد باید برای آن چاره ای اندیشید البته نباید فراموش کرد که برخی از این تغییرات زاییده ی زندگی مدرن است و امروزه دیگر نه می توان چشم بر تلوزیون بست و نه سری به اینترنت نزد، که جدایی از این ها خود می تواند آسیب زا هم باشد. اما باید دانست که استفاده از این گونه وسایل حتی با داشتن فرهنگ صحیح استفاده از آن ها بدون شناخت اعضای خانواده از نقش خود و آگاهی از تکالیف و حقوق شان و ارزشمند دانستن آن، همچنان آسیب زا خواهد بود. به عبارت دیگر هنگامی آسیب های ناشی از تغییر الگوی روابط خانوادگی به حداقل می رسد که هر یک از اعضای خانوتده و به ویژه والدین ضمن مقدس دانستن خانواده برای نقش خود ارزش والایی قائل باشند و ایفای درست آن را مهم تر از هر چیز دیگر بدانند و تنها در این صورت است که می توان کانون خانواده را گرم و صمیمی نگاه داشت و از لذت های دنیای مدرن نیز با کمترین آسیب، بهره برد.

ادامه مطلب ....



http://ift.tt/1cKFzyq



منبع:انجمن هاي سياسي مذهبي فرهنگي نورآسمان



تبادل لينك